Sơn Thù Du

Tên khác

Sơn thù, Thù nhục, Táo bì

Tên khoa học

Cornus Officinalis

Khu vực phân bố

Ở Việt Nam hiện chưa trồng được cây thuốc này. 100% nguồn cây thuốc đều được nhập từ Trung Quốc.

Bộ phận dùng

Bộ phận dùng làm thuốc của cây Sơn thù là quả nên còn gọi là Sơn thù du.

Cách chế biến và thu hái

Cây thu hái quả vào tháng 10 hàng năm. Người ta hái quả sơn thù sau đó phơi khô và tách bỏ hạt rồi tiếp tục phơi khô làm thuốc.

Thành phần hóa học

Trong quả sơn thù du có : 13% Saponozit, các axit hữu cơ, glocozit (cocnin). Trong lá sơn thù có các vitamin: C và E.

Tính vị, tác dụng:

Theo tài liệu cổ Sơn thù du có vị chua, sáp, tính hơi ôn vào hai kinh can và thận. Có tác dụng ôn bổ can thận, sáp tính, chỉ hàn, (làm cho tinh khí bền, ít ra mồ hôi) thường dùng điều trị: Di tinh, tiểu tiện ra tinh dịch, tiểu tiện nhiều lần, kinh nguyệt không đều, đổ mồ hôi trộm.

* Công dụng

• điều trị thận hư, ù tai ở người cao tuổi
• điều trị chứng di tinh, mộng tinh
• điều trị chứng: Tiểu tiện ra tinh dịch
• điều trị bệnh tiểu gắt, tiểu tiện nhiều lần trong ngày.
• điều trị chứng đau xương óc (ở đầu)
• điều trị bệnh kinh nguyệt không đều ở phụ nữ.
• Rễ và hoa sơn thù có tác dụng kháng sinh: Đặc biệt là với nhóm bệnh thương hàn và lỵ.

Đối tượng sử dụng

• Bệnh nhân mắc chứng thận hư, ù tai
• Người già suy giảm chức năng thận dẫn tới hiện tượng đi tiểu đêm nhiều lần.
• Nam giới mắc chứng di tinh, mộng tinh, đi tiểu ra tinh dịch.
• Người mắt vàng do can thận hư.
• Người mắc chứng đau xương óc
• Phụ nữ kinh nguyệt không đều

Cách dùng, liều dùng

• Bài thuốc bổ can thận, điều trị chứng tiểu đêm, tiểu nhiều lần: (Có tên Lục vị địa hoàng hoàn) Gồm các vị: Thục địa 300g, sơn thù150g, hoài sơn 150g, đan bì 10g, bạch linh 10g, trạch tả 10g. đem nghiền bột hoàn tán, ngày uống 8-12g viên hoàn. Bài thuốc có tác dụng bổ can thận, điều trị thận âm hư, tinh tinh, liệt dương, ù tai (Đặc biệt là những người bắt đầu bước sang tuổi già).
• điều trị chứng thận hư: Sơn thù, Thạch xương bồ, Địa hoàng, Cam cúc hoa, Hoàng bá, Ngũ vị tử lượng bằng nhau 6g, sắc uống hàng ngày hay ngâm rượu uống, uống 15 ngày, nghỉ 10 ngày rồi uống tiếp 3 – 5 lần.
• điều trị chứng kinh nguyệt không đều: Sơn thù nhục, Thục địa đều 15g, Đương quy, Bạch thược đều 12g, sắc uống.
• điều trị chứng bệnh đau xương óc: Đông y quan niện óc là bể chứa tủy, tủy có đầy thì mới khỏi đau. Do vậy cần bổ tủy. Bài thuốc gồm các vị: Sơn thù du, sữa người, xa uyển, bạch tật lê, thục địa hoàng, nhân sâm, mạch môn, ngưu tất, cam cúc hoa (Mỗi vị 4gram) sắc uống liên tục trong 20 ngày.

Lưu ý khi sử dụng

• Khi mua thuốc, tránh nhầm lẫn với táo ta khô, (Nhiều nơi bán táo khô chua nhưng lại nói là sơn thù du) Hai loài này hoàn toàn khác nhau về tác dụng điều trị bệnh. Táo ta khô có màu nâu vàng hoặc nâu đen, vỏ mỏng (Sơn thù du có màu đỏ, vỏ dầy hơn).
• Cũng có nhiều vị khá giống sơn thù du, nên mua ở những địa chỉ uy tín.