Xa Tiền Tử

Xa tiền là loại thực vật thân cỏ họ mã đề. Do nó thường mọc bên lề đường và trong vết chân ngựa, chân trâu, nên còn có tên là đương đạo, ngưu di. Tất cả các bộ phận của cây xa tiền thảo đều có thể dùng làm thuốc. Xa tiền tử là một loại hạt chín của xa tiền thảo.

 

Bản kinh có viết: xa tiền tử vị ngọt, tính hàn, không có độc. Chủ trị thông lợi thủy đạo, các bệnh đau trướng bụng do nghẽn khí, tiểu tiện khó, thậm chí tắt nghẽn không thông. Ngoài ra, còn có thể chữa các chi đau nhứt nghiêm trọng do tà khí phong thấp xâm nhập vào cơ thể gây nên. Dùng lâu dài có thể làm cho cơ thể nhẹ nhõm, kéo dài quá trình lão hóa.

Đông y cho rằng, xa tiền tử vị ngọt, tính hàn, giảm bài tiết, nên có tác dụng lợi thủy thông lâm, trị tiêu chảy, co thắc thành ruột. Đây là dược phẩm quan trọng trị các chứng bệnh ở hạ tiêu, thấp khí trong cơ thể người được bài tiết ra ngoài bàng quang. Nếu đường tiết niệu thông, thì khí thấp dễ thoát ra ngoài, vì vậy còn có tác dụng giúp cho cơ thể nhẹ nhõm, kéo dài quá trình lão hóa. Ngoài ra, xa tiền tử còn có tác dụng lợi thủy rất tốt. Tương truyền, ở thời Hán tướng quân Hoắc Khứ Bệnh trong một trận chiến thất bại với quân Hung Nô, đã bị kẹt ở sa mạc. Trong thời tiết nóng bức, hạn hán, do thiếu nước, các binh sỹ đều bị tiểu dắt, mặt và mắt phùng thũng. Hoắc Khứ Bệnh ở trong tình thế không biết xoay sở như thế nào, vô tình phát hiện ra đàn ngựa chiến đều bình yên vô sự. Ông quát sát kĩ đàn ngựa và nhận thấy chúng đã ăn một loại cỏ dại đã mọc trước đoàn chiến xa. Hoắc Khứ Bệnh liền cho toàn bộ binh lính ăn loại cỏ này, quả nhiên bệnh nhanh chóng bình phục. Câu chuyện này cũng là nguồn gốc sinh ra cái tên xa tiền thảo.

Về ứng dụng lâm sàng, xa tiền tử thường được dùng để trị các bệnh về hệ thống đường tiết niệu. Kết hợp với các loại thuốc như mộc thông, hoàng bách, hoạt thạch, cù mạch, trị các chứng bệnh tiểu dắt, tiểu són do nhiệt tích tụ ở bàng quang gây ra. Cũng có thể dùng kết hợp với trạch tả, vỏ bí đao và phục linh để trị các bệnh phù thũng và tiểu tiện không thông. Theo nghiên cứu và chứng minh của Y học hiện đại, xa tiền tử có công hiệu lợi tiểu rất rõ rệt, có thể dùng kết hợp với lá dâu, hoa cúc, hạt quyết minh, để trị bệnh sưng phù, mắt đỏ do gan nóng. Cũng có thể dùng kết hợp với địa hoàng tươi, địa hoàng khô, thỏ ty tử, thạch hộc để trị chứng mờ mắt, thị lực kém do âm hư ở gan, thận gây ra. Ngoài ra, xa tiền tử còn có tác dụng trị ho, tiêu đờm, hạ huyết áp. Lá xa tiền tử sau khi nghiền nhỏ bôi ngoài da có thể trị bệnh lở chân hoặc các bệnh lỡ loét hoại tử, khi vào cơ thể có thể trị chứng đi tiểu ra máu và chảy máu cam. Xa tiền tử còn có tác dụng rõ rệt đối với các chứng bệnh tiêu chảy tính thấp, bệnh tiêu chảy vào mùa hè ở trẻ nhỏ.

Phương thuốc tham khảo

Trị chứng tiểu tiện ra máu, tiểu buốt: xa tiền tử phơi khô và nghiền nhỏ. Mỗi lần dùng 6g hoặc dùng lá xa tiền thảo sắc thành nước uống.

Giúp dễ sinh: xa tiền tử nghiền nhỏ, mỗi lần uống 1 thìa với rượu ấm. Đối với người không uống rượu có thể thay bằng nước.

Có tác dụng bổ hư sáng mắt, chủ trị gan, thận hư, hoa mắt, hoặc có dử mắt, chảy nước mắt khi ra gió: xa tiền tử, địa hoàng chín (sau khi hấp với rượu sấy khô), mỗi loại 93g, thỏ ty tử (ngâm rượu) 156g. Tất cả các dược liệu nghiền nhỏ, trộn với mật ong nặn thành viên bằng hạt ngô. Mỗi lần uống 30 viên với rượu ấm mỗi ngày uống 2 lần.

Trị chứng tiểu dắt: 500g xa tiền thảo, sắc với 3l nước, lấy 1.5l nước thuốc. Chia làm 3 lần uống.

Trị chứng đi tiểu ra máu: xa tiền thảo giã nát, rồi ép lấy 500ml nước, uống khi đói.

Trị chứng chảy máu mũi: lấy lá cây xa tiền giã lấy nước rồi uống.

Có tác dụng cầm máu: lá xa tiền giã nát rồi đắp lên trên vết thương có thể ngăn máu không chảy.

Trị thấp khí gây đau lưng: lá xa tiền (để nguyên cuống), hành tây (để nguyên rễ), mỗi loại 7 cây, 7 quả đại táo. Tất cả nguyên liệu trên đun cùng với rượu rồi dùng thường xuyên.

Trị viêm họng: lấy xa tiền thảo, cỏ đuôi phượng giã nát, thêm vào đó một ít sương mai rồi đun cùng với rượu, lọc lấy nước. Sau đó lấy lông gà nhúng vào nước đó chà vào họng.

Kênh YouTube Thuốc Hay

Để đặt vị thuốc theo định lượng cụ thể, quý khách vui lòng liên hệ 0968951159