Đơn Tướng Quân

15,000 ₫

Mục lục

Đơn Tướng Quân

Vị thuốc Đơn tướng quân hay châm chụm ba có tên khoa học Syzygium formosum var, ternifolium (Roxb) Merr. et Perry (Eugenia ternifolia Roxb., Eugenia formosa var. ternifolia (Roxb) Duth). Thuộc họ Sim Myrtaceae. Dưới đây là hình ảnh cây đơn tướng quân cho bạn đọc tham khảo.

Đặc điểm thực vật

Cây to cao 5 – 7m hay hơn. Phân cành nhiều, vỏ cành mềm, có màu tro, cộng thêm sẹo của những lá đã rụng. Cành nhỏ hơi dẹt, có khi 3 cạnh. Lá đơn tướng quân mọc đối, đôi khi từng ba lá một, riêng ở đầu cành lá mọc sít với nhau. Phiến lá dài khoảng 20 – 30cm, rộng 8 – 12cm, phía cuống hẹp lại, đầu lá tù, phần cuống rất to và ngắn. Cụm hoa tận cùng hay ngang ở trên thân, rộng 10cm, cao 7cm trục phụ đệ nhị và đệ tam 5 – 15mm. Hoa to, màu tía đỏ, nụ hoa hình lê. Quả mọng to kích thước bằng hạt dẻ hay quả táo hình cầu, thõng xuống, trên có thùy của đài và vòi. Số lượng hạt 2.

Thông tin thêm

1. Phân bố, thu hái và chế biến

Đơn tướng quân mọc hoang phần lớn ở Phú Thọ ( Chân Mộng ), Hà Tây ( Ba Vì ), Bắc Kạn. Tại Hà Nội chủ yếu được trồng ở làng Đại Yên để dùng làm thuốc. Ngoài ra còn thấy ở miền Nam, Cămpuchia, Ấn Độ, Miến Điện.

Khi thu hái thường hái lá bánh tẻ. Dùng tươi, nhưng có thể phơi hay sấy khô cũng được.

2. Thành phần hoa học

Sơ bộ thấy có tinh dầu (chừng khoảng 2 – 3%), một ít tanin. Hoạt chất khác chưa xác định rõ.

Hoặc bạn đọc có thể tham khảo rõ hơn tại “Luận văn Bước đầu nghiên cứu thành phần hoá học của lá cây đơn tướng quân ( syzygium formosum wall), họ myrtaceae ở Thái Nguyên” năm 2009.

3. Tác dụng dược lý

Năm 1968, Giá sư Nguyễn Đức Minh ( trực thuộc Phòng đông y thực nghiệm Viện nghiên cứu Đông y; Y học thực hành 1968 – số 152 ) đã thăm dò tính chất kháng sinh của đơn tướng quân đối với tự cầu khuẩn vàng và trực khuẩn Coli và đưa tới kết luận rằng: Vỏ và rễ cây không có tính chất kháng sinh. Nhưng lá tươi già hoặc non, lá úa, lá rụng và nụ đều có tính kháng sinh mạnh, đặc biệt là nụ. Mùa Đông kháng sinh sẽ tập trung nhiều ở lá. So sánh tính kháng sinh của lá tươi, lá phơi khô trong râm, ngoài nắng, sấy khô ở 70^o, chưng cách thủy ở 100^oC trong nửa giờ, thì thấy tính kháng sinh của lá đơn tướng quân không bị phá hủy trong điều kiện nhiệt độ cao

Các tác giả còn thử chiết hoạt chất bằng các dung môi khác nhau cụ thể như ête etylic, ête dầu hỏa, cồn 90^o, cồn tuyệt đối, benzen, clorofoc, axeton, nước cốt lá, nước sắc 100^oC trong 1 giờ (1g lá khô/1ml) dầu lạc, dầu ve, mỡ lợn. Cuối cùng đã đi tới kết luận là hoạt chất trong đơn tướng quân tan trong nước và hầu hết trong các dung môi hữu cơ thông thường, nhanh nhất là ête dầu hỏa. Vững bền ở một môi trường có pH từ 2-9.

Tác dụng kháng sinh mạnh đối với những vi trùng Gram+, nhưng không tác dụng đối với vi trùng Gram-.

Cùng danh mục – Cây đương quy chữa bách bệnh <<< tìm hiểu ngay

Tác dụng của vị thuốc đơn tướng quân

Lá đơn tướng quân được dùng trong phạm vi dân gian để chữa các chứng bệnh như mày đay, mẩn ngứa, dị ứng, viêm họng, viêm phế quản, viêm bàng quang, mụn nhọt lở. Với liều dùng 10 – 15g ( sắc uống ).

Cách sử dụng đơn tướng quân chữa một số bệnh trong dân gian:

Các bệnh mẩn ngứa, ghẻ lở, mụn nhọt thường phát triển mạnh vào mùa hè với thời tiết nóng bức, mồ hôi ra nhiều, vùng da dễ bị bẩn. Sau đây là một số cách sử dụng đơn tướng quân để khắc chế:

1. Chữa dị ứng, nổi mề đay, mẩn ngứa

– Đơn tướng quân, tầm phỏng, mỗi vị 100g sắc uống, kết hợp với nấu nước tắm khi nước còn nóng ấm hàng ngày đến khi khỏi.

– Hay lá đơn tướng quân, kim ngân hoa, ké đầu ngựa, lá mã đề, mỗi vị lấy ra 12g. Riêng đơn đỏ 25g. Đem hết đi sắc uống, ngày 1 thang, chia 3 lần trước bữa ăn.

– Hoặc lá đơn tướng quân 10g, tiến hành băm nhỏ, sắc với 400ml nước còn 100ml, chia làm hai lần uống trong ngày.

– Lấy ra lá đơn tướng quân 15g, sài đất 12g, kim ngân hoa 12g, cỏ nhọ nồi 12g, núc nác 8g, thổ phục linh 12g, đan bì 10g, xích thược 10g, đương quy vĩ 10g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Dùng trong trường hợp dị ứng, lở ngứa, nổi sần, do huyết trệ.

2. Chữa ghẻ lở

Tiến hành lấy một nắm lá đơn tướng quân tươi, rửa sạch, sau đó thái nhỏ, đun sôi với 5 lít nước. Tắm nước lá này lúc nước còn ấm, khi tắm thì lấy những bã lá đã nấu xát thật đều vào các nốt ghẻ lở. Tắm mỗi ngày một lần, trong 3 – 4 ngày liền các mụn ghẻ lở sẽ khô miệng và khỏi.

3. Chữa viêm họng, viêm phế quản

Chuẩn bị 100g lá đơn tướng quân, băm nhỏ, nấu với một lít nước, bỏ bã. Sau đó cô cho đến khi được một chất sền sệt, trộn với bột nếp và mật ong làm thành khoảng 20 viên. Mỗi ngày uống 2 viên trong 3 – 4 ngày liền. Cũng có thể ngậm viên thuốc, hay nuốt nước dần.

4. Hỗ trợ điều trị thấp khớp

Nguyên liệu gồm lá đơn tướng quân 12g, rễ gối hạc 16g, lá đơn mặt trời 12g, lá bạc thau (sao) 12g, dây kim ngân 10g, ké đầu ngựa 16g, lá thông 8g. Đem đi sắc với 600ml nước còn 200ml lọc trong, chia làm 3 lần uống trong ngày, nhất là trước khi ăn và khi ngủ. 10 ngày là một liệu trình.