LÁ VỐI

Lá vối là dược liệu vốn dĩ rất quen thuộc đối với mọi người, đặc biệt là người dân thôn quê, được sử dụng làm trà uống hằng ngày với mùi thơm rất đặc trưng, vị ngon. Không đơn thuần là trà giải khát, Lá vối còn mang tới nhiều giá trị điều trị bệnh ít ai biết đến, đặc biệt trong việc điều trị các chứng bệnh ngoài da như mụn nhọt, ghẻ ngứa.

Lá vối là lá gì?

Lá vối là bộ phận của cây lá vối có tên khoa học (Roxb.) Merr. et Perry (Eugenia operculata Roxb.) thuộc họ Sim (Myrtaceae). Ngoài ra, cây còn được gọi với một số tên khác như mạn kinh tử, cây trâm nấp.

Mô tả dược liệu

Cây lá vối là loài thực vật có hoa, cao tử 12 đến 15m. Vỏ bên ngoài có màu nâu đen, nứt dọc, cành tròn và thỉnh thoảng có hình 4 cạnh nhẵn. Lá có hình trái xoan, có mũi ngắn nhọn tại chóp lá, dài từ 8 đến 9cm, rộng từ 4 đến 8cm. Hoa màu trắng lục và gần như không có cuống, mọc từ 3 đến 5 cụm, nụ hoa có 4 cánh và nhiều nhụy. Thời gian ra hoa từ tháng 5 đến tháng 7. Quả có hình cầu hoặc hình trứng thon dài, nhám, có dịch bên trong khi chín có màu tím giống hoa sim.

Khu vực phân bố lá vối

Cây phân bố ở những nơi có khí hậu nhiệt đới điển hình là các nước ở châu Á như Campuchia, Trung Quốc, Việt Nam … Ở nước ta thì cây mọc ở các bờ hồ, ven suối và được người dân trồng ở nhiều nơi để lấy lá và nụ pha trà, sắc nước uống.

Khu vực phân phối cây lá vối phổ biến nhất ở nước ta là ở các tỉnh miền Trung và Trung du Bắc Bộ điển hình như Yên Bái, Hà Giang, Lào Cai, Nghệ An, Bắc Giang, Phú Thọ, Thanh Hóa, Lạng Sơn và một số tỉnh Tây Nguyên, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu …

Thành phần hóa học

Trong dược liệu có chứa tanin và một số thành phần khoáng chất, vitamin, 4% tinh dầu. Vì vậy mà lá có mùi thơm rất dễ chịu và bên cạnh đó còn chứa chất kháng sinh chống lại sự xâm nhập của các vi khuẩn gây bệnh.

Lá vối có chứa β – sitosterol có khả năng chuyển hóa cholesterol, làm giảm lượng mỡ trong máu và hỗ trợ kháng sinh. Ngoài ra cây còn chứa chất béo, sterol, tanin catechic và gallic, axit triterpenic.

Cách ủ lá vối

Lá vối và nụ hoa vối đều có thể dùng tươi hoặc ủ lên men để dùng đều được. Ngoài ra có thể sử dụng phương pháp truyền thống đó chính là phơi khô.

Cách ủ lá vối: Lá vối sau khi thu hái rửa sạch để cho ra hết chất nhựa và để ráo nước. Cho dược liệu vào thúng hoặc rỗ tre và sử dụng rơm rạ phủ lên đến khi thảo dược chuyển sang màu đen thì lấy ra phơi khô, lưu trữ, bảo quản và dùng dần. Mục đích chính của việc ủ này là phá hủy các chất diệp lục có bên trong lá và loại bỏ đi mùi nhựa gây khó chịu. Và từ đó khi sử dụng nước lá vối sẽ tốt và thơm hơn.

Nên bảo quản ở trong thùng, hộp kín và tránh những nơi có nhiệt độ cao, khu vực ẩm ướt, tránh tiếp xúc với sâu bọ và côn trùng.

Tác dụng của lá vối là gì?

Dược liệu chứa rất nhiều thành phần dưỡng chất có lợi cho sức khỏe, bên cạnh đó còn mang lại nhiều tác dụng điều trị bệnh mà chúng ta không ngờ tới. Theo nhiều nghiên cứu của y học hiện đại ngày nay, thảo dược có tác dụng:

Tác dụng của lá vối giúp kháng khuẩn:

Vì trong lá có chứa chất kháng sinh giúp ngăn chặn và tiêu diệt các mầm móng vi khuẩn gây hại và sinh ra bệnh đối với sức khỏe. Chủ trị các bệnh viêm da, viêm đại tràng mãn tính, mụn nhọt, lỵ trực trùng.

Tác dụng của lá vối hỗ trợ hệ tiêu hóa:

Trong lá thảo dược có chứa tanin giúp bảo vệ các niêm mạc ruột, kháng khuẩn và chống lại các vi khuẩn gây hại đối với đường ruột.

Tác dụng của lá vối hỗ trợ và điều trị căn bệnh ung thư:

Trong thành phần dưỡng chất của lá vối có chứa hợp chất polyphenol giúp đảo ngược các tế bào ung thư, ngăn chặn sự phát triển của các tế bào gốc tự do, từ đó giúp hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa bệnh ung thư.

Cách sử dụng lá vối hiệu quả

• Lấy khoảng 40 – 60gram lá vối khô, rửa qua bằng nước sạch.
• Sao vàng hạ thổ.
• Sắc với 1 lít nước rồi sử dụng làm thức uống hằng ngày.
• Hoặc nấu nước lá vối gội đầu sẽ điều trị chốc ghẻ đầu.

Trà lá vối có mùi thơm rất đặc trưng, dễ chịu, rất dễ sử dụng.

Ngoài ra lá vối còn kết hợp với một số loại thảo dược khác làm tăng tính năng điều trị đau bụng đi ngoài rất hiệu quả: Lá vối 5g, vỏ ổi rộp 8g, núm quả chuối tiêu 10g. Hỗn hợp trên đem rửa sạch, sao vàng hạ thổ. Đun sôi với 500ml, sắc cạn còn 200ml rồi sử dụng trong ngày.

Lá vối trị bệnh gì?

Lá vối chứa rất nhiều thành phần hóa học có lợi giúp điều trị được rất nhiều bệnh. Bên cạnh đó phải áp dụng cách điều trị với mỗi loại bệnh, và cách sử dụng phù hợp, chính xác, kết hợp đúng các loại thảo dược để điều trị bệnh thành công và tăng hiệu quả của thảo dược này.

Lá vối công dụng giúp điều trị bệnh bỏng

Sử dụng phần vỏ cây lá vối cạo phần vỏ thô và rửa thật sạch, để ráo nước và mang đi giã nát. Sau đó cho thêm phần nước sôi để nguội vào hòa quyện và lọc lấy phần nước để thoa lên những chổ bỏng. Cách này giúp tăng tiết dịch, giảm sưng phồng, làm dịu cơn đau và hạn chế sự phát triển của vi trùng.

Lá vối công dụng trị bệnh viêm đại tràng mãn tính

Những trường hợp bị bệnh viêm đại tràng mãn tính, thường đi ngoài sẽ ra phân sống, đau bụng khó chịu thì có thể sử dụng 200 gram lá tươi vò nát ra và sắc cùng với 2 lít nước sôi, ngâm trong 1 giờ và sử dụng.

Lá vối công dụng trị bệnh đầy bụng khó tiêu

Sử dụng 6 đến 12 gram vỏ cây vối đem đi sắc nước uống 2 lần trong ngày. Hoặc có thể dùng 10 đến 15 gram lá vối đem đi đun sôi với nước đến khi đặc lại và dùng từ 2 đến 3 lần trong ngày.

Công dụng của lá vối trị bệnh tiêu chảy

Chuẩn bị các nguyên liệu sau: 100 gram lá phèn đen, 100 gram vỏ cây sung, 100 gram vỏ cây vối, 100 gram lá ớt tươi, 50 gram vỏ cây đại, 50 gram hạt vải cùng với 30 gram quế mang đi sấy khô, tán thành bột mịn. Rồi dùng bột này hồ thành viên hoàn kích cỡ bằng đỗ đen và dùng 2 lần trong ngày, mỗi lần 12 gram.

Bên cạnh đó có thể sử dụng 3 lá vối, 8 gram vỏ ổi rộp, 10 gram núm của quả chuối tiêu mang đi thái nhỏ và phơi khô. Sắc cùng với 400ml nước đến khi cạn còn 100ml nước. Chia ra sử dụng 2 lần trong ngày, dùng liên tục từ 2 đến 3 ngày để thấy hiệu quả sử dụng rõ rệt.

Công dụng của lá vối trị bệnh suy nhược cơ thể

Sử dụng 16 gram lá vối đã phơi khô cùng với 16 gram trần bì và 8 gram cam thảo. Mang tất cả đi tán thành bột mịn. Cho thêm 3 lát gừng tươi vào trong lúc sắc nước uống. Uống hết trong ngày, sau vài ngày cơ thể sẽ khỏe hẳn ra.

Công dụng của lá vối trị bệnh gout

Dùng lá vối hoặc lá vối đem đi đun sôi với nước uống hàng ngày giúp hỗ trợ tiêu tích và làm tan khoáng chất uric từ đó giúp điều trị căn bệnh gout vô cùng hiệu quả. Cách này để hỗ trợ chữa bệnh gout không thể thay thuốc đặc trị vì vậy vẫn phải tuân theo các phương pháp điều trị của bác sĩ.

Kết hợp lá vối 30g, củ ráy 30g, trái dứa dại, quả chuối hột rừng 30g cho 1.5 lít nước nấu uống hàng ngày sẽ giúp bệnh gút thuyên giảm

Công dụng của lá vối trị bệnh tiêu hóa khi phụ nữ mang thai

Dùng dược liệu và hãm cùng với nước uống như trà để giúp những người phụ nữ đang mang thai hấp thụ các chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày một cách nhanh và hiệu quả nhất. Bên cạnh đó còn tăng cảm giác ngon miệng, kích thích tiêu hóa. Đảm bảo thành phần dinh dưỡng và sức khỏe của mẹ và bé.

Đối tượng sử dụng lá vối

• Người bị mụn nhọt, lở loét, ghẻ ngứa.
• Người bị chốc lở đầu.
• Bệnh nhân gout.
• Người bị rối loạn tiêu hóa, tiêu hóa kém.
• Người bị béo phì, thừa cân muốn giảm cân.
• Người bình thường nên sử dụng để thanh nhiệt cho cơ thể, phòng chống bệnh tật.

Lưu ý khi sử dụng lá vối tươi

Bên cạnh sự hiệu quả đối với sức khỏe và điều trị bệnh của lá vối mang lại thì chúng ta nên lưu ý những điều sau đây:

• Những người bị suy nhược cơ thể gầy ốm nên dùng lá vối khô. Vì lá vối tươi có tác dụng điều trị bệnh cao hơn lá khô nhưng chất kháng viêm, kháng khuẩn rất mạnh nên có thể dẫn đến hao huyết và tiêu diệt vi khuẩn có lợi.
• Không nên uống quá nhiều lá vối tươi, mỗi ngày dùng từ 1 ấm trà nhỏ hoặc 1 ly nước, không dùng thay cho nước lọc.
• Trong khi đói thì không được uống nước lá vối tươi hoặc không sử dụng nước lá quá đặc. Vì nước lá giúp kích thích hệ tiêu hóa, tăng nhu động ruột nếu dùng quá đặc sẽ làm mất năng lượng, mệt mỏi, choáng váng.
• Kết hợp thêm chế độ ăn uống và tập luyện khoa học để tăng hiệu quả của thảo dược.
• Nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ, thầy thuốc trước khi sử dụng lá vối tươi.

Ngoài ra thì khi dùng lá vối khô, nhất là khi lá vối được ủ trước khi phơi khô thì hầu như chưa thấy có tác dụng phụ nào, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi dùng.