PHAN TẢ DIỆP

Phan tả diệp là vị thuốc được sử dụng khá rộng rãi trong y học hiện đại cũng như y học cổ truyền nhưng lại rất ít người biết đến. Đây là loại thảo dược được biết đến với khả năng giúp nhuận tràng đặc biệt. Đồng thời còn có tác dụng giảm cân, giữ dáng rất hiệu quả.

Phan tả diệp là thảo dược gì?

Phan tả diệp hay còn có tên gọi khác là tiêm diệp, tả diệp, có tên khoa học là Senna Alexandrina. Đây là một loại thảo dược lá chét, thuộc chi Cassia và là loại cây bụi có nhiều công dụng chữa bệnh.

Đặc điểm hình ảnh cây phan tả diệp

Phan tả diệp là một loại cây bụi, cây có chiều cao trung bình khoảng 50-100 cm. Lá tả diệp thuộc dạng lá kép lông chim, chẵn, thường có tới 10-16 lá chét. Cây phan tả diệp có thân khá nhỏ, màu xanh sẫm, chia nhiều cành lá nhỏ.

Hoa phan tả diệp mọc thành chùm, cánh hoa màu vàng, có từ 6-14 hoa cùng 10 nhị gồm 3 nhị phía trên nhỏ và bất thụ, 4 nhị ở giữa cùng lớn, còn 3 nhị ở phía dưới cong queo, dễ nhận biết.

Quả phan tả diệp có dạng dẹt, thuộc loại đậu hình trứng, hơi cong, có chiều dài 4-6cm. Bên trong quả có chứa 6-8 hạt hình trứng dẹt, màu lục nâu.

Cây phan tả diệp trồng ở đâu?

Cây này có nguồn gốc từ Ả Rập, thường mọc hoang và được trồng ở các nước nhiệt đới như Udơbekistan, Tatgikistan. Ở nước ta, cũng đã có một số vùng trồng được loại cây này là Sapa, Hà Nội, Phú Yên và Ninh Thuận.

Bộ phận dùng và cách thu hái phan tả diệp

Bộ phận dùng: Lá là bộ phận dùng làm thuốc chính của cây.

Cách thu hái: Lá thuốc có thể thu hái quanh năm sau khi cây trưởng thành. Người ta thường thu hoạch phan tả diệp bằng cách hái cành lá về tuốt lấy lá chét, cây khá thấp nên cũng dễ hái.

Cách sơ chế phan tả diệp làm thuốc

• Sau khi tuốt lấy được phần lá, mang đi rửa sạch, để ráo nước.
• Đem phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ 40-50 độ C.
• Sau khi lá khô hoàn toàn thì đóng gói bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát rồi dùng dần.

Tính vị của phan tả diệp

Phan tả diệp có tính hàn, vị ngọt, hơi đắng, không độc, đi vào kinh đại trường. Dược liệu có tác dụng thanh nhiệt, lợi đại tiểu tiện, giải nhiệt độc, thông thực bị tích đọng trong ruột. Đồng thời chủ trị các chứng ăn uống không tiêu, bụng ngực đầy trướng, táo bón, kích thích tiêu hóa và làm sạch đường ruột trước phẫu thuật.

Phan tả diệp có những thành phần gì?

Thành phần hóa học chủ yếu của phan tả diệp là antraglucozit với tỷ lệ từ 1-1,5%, biểu thị bằng emodin trong đó trên 90% ở dạng kết hợp. Thành phần chính có trong các antraglucozit đó là xenozit A (sennozid A) và xenozit B tức là chất dihydro direin anthron glucozit.

Ngoài ra, các nhà khoa học đã xác định được trong lá của nó còn có một số chất khác như aloe emođin tự do, rein, kaempferola và izoramnetin.

Lá phan tả diệp có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Phan tả diệp là vị thuốc hay trong chữa các bệnh liên quan đến tiêu hóa, đặc biệt là trị táo bón và tác dụng mới được tìm ra gần đây nhất chính là điều trị bệnh béo phì.

Những tác dụng này đã mang lại cho phan tả diệp giá trị chữa bệnh cao. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu cụ thể từng công dụng này để hiểu rõ thêm về dược liệu này.

Lá phan tả diệp có tác dụng giúp điều trị táo bón

Phan tả diệp có nhiều tác dụng hay, một trong những tác dụng hữu ích nhất của loại thảo dược này đó chính là khả năng điều trị táo bón hiệu quả. Táo bón có thể do nhiều nguyên nhân như tích nhiệt, tích thực hay khô ruột. Tùy vào nguyên nhân dẫn đến bệnh mà sẽ có những bài thuốc khác nhau giúp điều trị bệnh nhanh chóng.

Theo y học cổ truyền, nhờ vào tính vị của phan tả diệp từ đó giúp giải nhiệt, kích thích tiêu hóa, nhuận tràng, bổ ruột, giải quyết các vấn đề dẫn đến táo bón. Vì vậy, nếu bạn đang gặp tình trạng như trên thì nên sử dụng phan tả diệp ngay để chữa bệnh, tránh để lâu dài khó chữa mà lại ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Lá phan tả diệp có tác dụng giảm cân

Nhắc tới phan tả diệp chúng ta thường nghĩ ngay tới công dụng nhuận tràng, điều trị táo bón vô cùng tuyệt vời. Tuy nhiên, không chỉ dừng ở những tác dụng đó, nó còn có một tác dụng hữu ích khác nữa đó là giúp giảm cân, điều trị bệnh béo phì hiệu quả. Chính xác thì chiết xuất từ lá phan tả diệp đã mang lại công hiệu thần kỳ này.

Tác dụng trị bệnh béo phì này của phan tả diệp gần đây mới được ghi nhận qua các nghiên cứu khoa học. Hiệu quả giảm cân của nó được nhiều người phát hiện sau khi dùng phan tả diệp để điều trị một số bệnh như táo bón, khó tiêu.

Những người từng dùng đã chia sẻ, rằng ngoài tác dụng trị táo bón tuyệt vời thì phan tả diệp còn giúp giảm cân nhanh, an toàn.

Tác dụng của lá phan tả diệp trị mụn

Lấy 12g phan tả diệp dược liệu hãm với nước sôi rồi bỏ bã, lấy nước, để nguội. Uống hết trong một lần, không chia, uống đều đặn ngày 2 thang sẽ thấy thanh nhiệt, tiết độc, trừ thấp, sát trùng, tiêu sưng và trị mụn hiệu quả.

Tác dụng của lá phan tả diệp giúp hỗ trợ tiêu hoá

Theo một số tạp chí khoa học dựa trên các nghiên cứu mới nhất cho thấy, lá phan tả diệp có tác dụng giúp hỗ trợ tiêu hoá rất tốt và hiệu quả. Trong lá chứa nhiều các thành phần hoá học như probiotic và quercetin, chất oxy hóa mạnh có vai trò loại bỏ các gốc tự do, kháng khuẩn, kháng virus. Hỗ trợ vi sinh vật trong đường ruột và tăng cường hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Công của lá phan tả diệp giúp thải độc gan

Theo thống kê từ tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), số ca mắc nhiễm viêm gan, ung thư gan tại Việt Nam ngày càng tăng cao. Nguyên nhân dẫn đến bệnh gan như dùng quá nhiều rượu bia, virus viêm gan b, môi trường bị ô nhiễm và sử dụng thực phẩm độc hại.

Lá phan tả diệp được biết là thần dược hỗ trợ bệnh gan rất hiệu quả và an toàn. Các hoạt chất trong lá có khả năng kích thích enzym trong gan, giúp cho gan đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Ngoài ra, lá còn chứa selen và allicin có vai trò làm sạch gan, loại bỏ các nguy cơ xấu là tổn hại gan.

Phan tả diệp trị bệnh gì?

Phan tả diệp là một trong những loại thảo dược trị bệnh rất tốt trong Đông y nhưng lại ít người biết cách sử dụng nó vào các bài thuốc. Nó có thể dùng độc vị hoặc kết hợp với một số vị thuốc khác để gia tăng thêm công hiệu khi chữa bệnh.

Sau đây là một vài bài thuốc dùng phan tả diệp rất được tin dùng trong dân gian mà bạn nên biết.

Phan tả diệp trị bệnh rối loạn tiêu hóa

Dùng 2g phan tả diệp và binh lang, đại hoàng mỗi vị 3g cùng 10g sơn tra rồi đem rửa sạch sắc cùng 1 lít nước đến khi còn 1/3 lượng nước thì tắt bếp, để nguội. Chia uống trong ngày, mỗi ngày sắc 1 thang uống như vậy đến khi hết bệnh.

Phan tả diệp trị bệnh táo bón do nhiệt tích

Mỗi ngày dùng 5g phan tả diệp hãm với nước sôi rồi uống giúp trị táo bón do nhiệt tích. Hoặc là có thể kết hợp với các loại thảo dược khác như 9g đại hoàng và hoàng liên, đinh hương, sinh khương mỗi vị 3g. Sau đó sắc lấy nước uống bình thường, 1 thang/ ngày giúp trị táo bón do thực tích.

Phan tả diệp trị bệnh béo phì

Lấy 5g lá phan tả diệp khô đem rửa sạch, rồi hãm với 1,5 lít nước, dùng nước này uống thay nước lọc hàng ngày. Liều dùng đối với bài thuốc này có thể tăng tùy theo cân nặng nhưng không nên dùng quá 30g/ ngày.

Phan tả diệp trị bệnh táo bón do khô ruột

Dùng 5-6g phan tả diệp, nhân trần mỗi vị 12g; 16g quyết minh tử và 6g cam thảo đem rửa sạch rồi sắc uống như dùng trà, kiên trì dùng mỗi ngày để tình trạng bệnh nhanh chóng được cải thiện.

Cách dùng phan tả diệp hiệu quả

Có nhiều cách dùng phan tả diệp để chữa bệnh được dân gian tin dùng và lưu truyền qua bao đời rất hiệu quả mà không phải ai cũng biết. Sau đây là một vài cách sử dụng phan tả diệp phổ biến và đơn giản, mời các bạn tham khảo.

Phan tả diệp sắc uống

Phan tả diệp sắc uống là cách sử dụng đơn giản, dễ dàng mà lại hiệu quả nhất của vị thuốc này. Mỗi lần sắc uống, lấy 5g phan tả diệp khô đem hãm với 1 lít nước đến khi còn phân nửa nước. Sau đó, bỏ bã, lọc lấy nước uống trong ngày. Tùy vào từng loại bệnh mà điều chỉnh liều lượng sắc thuốc cho phù hợp.

Trà phan tả diệp

• Lấy 5-7g phan tả diệp đem rửa sạch rồi cho vào ấm pha trà.
• Đổ 200ml nước sôi vào ấm lắc đều để tráng trà rồi đổ nước này đi.
• Tiếp tục cho 300ml nước sôi vào rồi đợi 5-8 phút cho trà ngấm là có thể dùng. Dùng trà phan tả diệp hàng ngày không chỉ có tác dụng chữa bệnh mà còn giúp giảm cân, giữ gìn vóc dáng rất tốt.

Cách uống phan tả diệp giảm cân

Các chị em rất ưa thích sử dụng phan tả diệp để giảm cân an toàn và hiệu quả. Bởi nước sắc của thuốc có tác dụng xổ mạnh, giúp đào thải mỡ thừa và các chất độc tố, qua đó, giúp giảm cân an toàn.

Để dùng giảm cân, bạn thực hiện như sau: Bạn dùng lá khô khoảng 25g rồi rửa sạch nguyên liệu. Sau đó hãm lá giống như trà cùng với 2 lít nước. Uống thay nước lọc hàng ngày và chia đều uống trong ngày.

Những người nên dùng phan tả diệp?

• Người bị táo bón.
• Người đang bị mụn.
• Người bị bệnh trĩ.
• Người ăn uống không tiêu, đầy hơi.

Liều dùng của phan tả diệp

Liều dùng của thuốc ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả điều trị bệnh cho nên khi dùng phan tả diệp bạn nên dùng đúng liều lượng theo sự chỉ dẫn của thầy thuốc.

• Đối với người trưởng thành: dùng từ 5-8g/ ngày.
• Đối với trẻ nhỏ: chỉ nên dùng 1-3g/ ngày.

Uống phan tả diệp nhiều có hại không?

Do thảo dược này có tính nhuận tràng và xổ mạnh, nên khi uống quá liều có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, đau bụng tiêu chảy. Một số trường hợp lạm dụng có thể gây đi ngoài nhiều, dẫn đến mất nước. Khi gặp các triệu chứng trên, bạn có thể xử lý bằng cách uống nhiều nước ấm và nằm nghỉ, triệu chứng sẽ đỡ hẳn ngay sau đó.

Tóm lại, khi dùng phan tả diệp để chữa bệnh, bạn nên dùng đúng cách, đúng liều lượng theo sự chỉ dẫn của thầy thuốc để tránh gặp phải những triệu chứng không mong muốn, ảnh hưởng đến quá trình lành bệnh.

Tác hại của lá phan tả diệp khi dùng chữa bệnh

Lá tả diệp không gây tác hại gì nghiêm trọng đối với sức khỏe. Tuy nhiên, có những vài lưu ý cho một số đối tượng sau:

• Những người cơ thể yếu, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú và người đang trong thời kỳ kinh nguyệt nên thận trọng khi sử dụng.
• Những người bị co thắt đại tràng, viêm đại tràng hay viêm tử cung nên dùng dưới 5g/ngày.
• Sử dụng khoa học, điều độ để có hiệu quả.